Corona als k(r)ans (18/03/20)
Corona – de kroon op het werk of de grote inhaalbeweging
Corona beheerst het nieuws en vele mensen zijn bang. Ik ga het hier niet hebben over cijfers en pronostieken, maar eens kijken naar wat er onderhuids aan het bewegen is en in welke richting, en hoe dit de mensheid ten goede kan komen.
Los van de moeilijkheden met de ziekte zelf en het niet kunnen op bezoek gaan bij elkaar en andere pijnlijke situaties - die ik hier absoluut niet wil minimaliseren – wil ik het graag hebben over de misschien wel positieve wending die dit teweegbrengt in onze maatschappij.
De mensheid was in zijn megalomanie te ver gegaan. Ver was nog niet ver genoeg. Veel was nog niet veel genoeg. Straf was nog niet straf genoeg. Er moest nog méér adrenaline, nog méér sensatie, nog méér spullen, nog méér reizen, nog verder, hoger, sterker, straffer, feller, intenser en vooral méér méér méér méér… tot het ontplofte.
Wat ontploft er precies? De ‘hybris’ van de mens. Zijn overmoed.
In het woordenboek lezen we dat hybris betekent: ‘overmoedige en brutale zelfoverschatting tegenover machten die sterker zijn dan jij. In de Griekse mythologie en tragedies wordt het woord gebruikt voor vermetele overmoed, waarbij de mens, vaak door Zeus daartoe aangezet, door eigenwaan een grens of norm overschrijdt en daarmee het lot of een door de goden vastgelegde wereldorde uitdaagt. Het eindigt er dan meestal mee dat die persoon door goddelijk ingrijpen meedogenloos wordt gestraft voor zijn hoogmoed.’
Een voorbeeld daarvan vinden we in het verhaal van Icarus. Omdat Icarus en Daedalus door koning Minos gevangen worden gehouden op Kreta, bedenkt Daedalus een manier om te ontsnappen: hij bouwt vleugels van een houten raamwerk, bezet met veren in een boog vastgezet met was. Omdat de was kan smelten, waarschuwt Daedalus Icarus om niet te hoog en dicht bij de zon te vliegen, maar ook niet te laag, omdat de vleugels te zwaar zouden worden van het zeewater. In zijn enthousiasme wordt Icarus echter roekeloos; hij vliegt te hoog zodat de was toch smelt en hij stort neer in de Egeïsche Zee.
Het verhaal van Icarus is typerend voor het thema van hybris, dat algemeen voorkomt in de Griekse mythologie; hierin wordt een persoon afgestraft voor zijn hoogmoed of overdreven zelfvertrouwen. – Wikipedia.
Icarus luistert niet naar de goede raad van Daedalus en moet het met zijn leven bekopen. Wij als mens luisteren ook niet naar de wetten van de natuur die ons gebieden om te ont-spannen nadat we ons in-spannen en om de gulden middenweg te bewandelen. Oh nee, wij doen almaar door, wij rusten niet, wij gaan steeds verder, wij willen altijd nog meer en nog meer en nog méér en wij reiken altijd hoger en hoger (‘the sky is the limit’)… tot we onze vleugels verbranden en neerstorten.
De ziekte van de mens is zijn arrogante overmoed, zijn weigering zich te plooien naar de wetten van de natuur, zijn onkunde om tevreden te zijn met wat hij heeft, zijn onvermogen om nog te kunnen genieten van wat er is (zijn eigen huis, zijn eigen tuin, zijn eigen gezinsleden…). De fundamentele ontevredenheid van de mens heeft hem ziek gemaakt. De mens lijdt aan een zware vorm van FOMO: Fear of Missing Out. Deze angst gaan we nu tot op het bot voelen, omdat we in lockdown zitten (ook al is het een softe versie, maar we kunnen niet verder doen zoals ervoor, dat is een feit).
Ik kijk al jaren met lede ogen naar de mensen om me heen die zoveel hebben, zoveel op reis zijn geweest, zoveel landen hebben bezocht, zoveel spullen bezitten, alle nieuwste gadgets in huis halen, zoveel ervaringen hebben gehad en nog steeds op zoek zijn naar sensatie want nog steeds ontevreden. Al hun avonden en weekends zitten stampvol met uitstapjes, brunches, activiteiten, vriendenbezoekjes, citytrips, babyborrels, verjaardagsparty’s, reisjes naar New-York of Mumbai, feestjes van dit en van dat… omdat ze niet meer alleen kunnen zijn. Hun huizen zijn tot de nok gevuld met spullen en hun levens met ervaringen en plannen. Je kunt met hen geen afspraak krijgen de eerstkomende maanden! Zij hebben alles en doen alles in een onvermoeibaar tempo. En kopen nog bij. En nog en nog. Het kan niet op…. Tot het op is!
En dit is wat nu gebeurt: het is op. Het moest wel eens ontploffen, die exponentiële manier van leven. Want als je altijd verder reikt, en verder wilt, waar eindigt dat dan? Dat ondervinden we nu. Het stopt. Heel dat megalomane gedoe van altijd weg zijn van huis om altijd de nieuwste sensatie of het laatste concert of restaurant of café of reisje te gaan ontdekken, is nu een halt toegeroepen.
Wat de mens niet kon of wilde doen vanuit zijn eigen bewustzijn, heeft een virus wel voor elkaar gekregen.
Als je altijd WEG bent, hoe kan je dan dicht bij jezelf zijn? Dat kan niet in een drukke luchthaven, een bomvol vliegtuig of een overbezet hotel. Dat kan niet als je van pier naar pol rent, als een kip zonder kop. Dat kan niet als je weken gevuld zijn met files, werkdruk, deadlines, kinderen die moeten opgevoed en een huishouden dat moet gerund worden. Dat kan niet als je avonden en weekends tot de nok zitten volgepropt met vrienden, feestjes, restaurants, borrels, activiteiten en boodschappen. En dan moet je nog sporten ook, oh ja, was ik vergeten! Want je moet er ook nog goed en strak uitzien! Wat een druk, mensen, wat een druk. En nu kan de druk eindelijk van de ketel. Oef! En kan je weer rusten, thuis, bij jezelf, in jezelf.
Want als je altijd WEG bent, dan ben je ver WEG van jezelf.
De mens is door de corona verplicht een inhaalbeweging te maken. Hij moet nu verplicht thuis blijven. Wat is daar zo erg aan? Waarom doet iedereen of het een straf is? Ik vind het heerlijk om thuis te zijn. Thuis is voor mij de plek, van alle plekken in de wereld, waar ik mij het allerbeste voel. Ik voel me 100% goed in mijn huis. Het is er gezellig, netjes, mooi, gerieflijk, warm, en comfortabel. Ik heb er alles wat ik nodig heb: licht, lucht, water, elektriciteit, gezelligheid, vermaak, een tuin, een terras, en mensen waar ik van houd. Af en toe eens weg gaan is leuk om je horizon te verbreden, maar zo breed moet die nu ook niet worden dat je niet meer thuis geraakt! Een open mind is goed, maar overdrijf hier niet in want als je mind te open is kan er ook allerlei rommel komen binnen waaien. Andere culturen leren kennen is boeiend, maar ken je wel jezelf? Ken je je eigen cultuur? Andere landen gaan verkennen is verruimend, maar ken je wel je eigen streek? Ga je soms wandelen in eigen buurt? De natuur is overal mooi, en bij jou thuis is die gratis.
De mensen gaan volgens mij veel te veel WEG, veel te ver, veel te vaak, veel te veel. Ze kopen teveel, ze stouwen hun huizen en levens vol met vanalles dat ze toch niet mee kunnen nemen naar de andere kant. Waarom doet een mens dit? Waarom maakt een mens het toch zo druk in zijn leven (om dan te klagen dat hij het te druk heeft?).
Je leven onnodig druk maken en volstouwen met onnodige spullen en ervaringen, heeft maar één doel: de leegte ontvluchten. Dat is nog begrijpelijk, maar moet het echt zo overdreven? De economie speelt hier handig op in. Ik word persoonlijk moedeloos als ik in een grootwarenhuis perplex naar die honderden verschillende soorten potjes yoghurt sta te kijken. Ik wil maar één soort! Ik word er hondsmoe van om mijn weg te vinden tussen al die rekken die metershoog boordevol spullen staan. Waarom zoveel?
De corona zal ons terugbrengen naar de eenvoud. Een auto wordt nu gemaakt met onderdelen uit 40 verschillende landen, las ik vandaag nog. Moet dat nu echt? Onze kleren worden gemaakt in China of ergens anders ‘ver WEG’. We bedoelen daarmee ‘ver van ons bed’, zodat we ons er niet moeten mee bezighouden met het feit dat de goedkope kleren die we in de winkel gaan halen gemaakt zijn op de rug van onschuldige kinderen die daar helemaal niet voor dienen. We wéten het en toch willen we het niet weten. We gedragen ons als struisvogels en steken onze kop in het zand. Oh dat ene bloesje nog, het kost maar vijftien euro, en die ene jas die staat me zo beeldig voor maar vijftig euro. Ons geweten dat ons toeschreeuwt dat dit gemaakt is door kinderarbeid sussen we door bij het buitengaan wat centjes te gooien in het bakje van de bedelaar.
We wéten dat dit systeem van kinderarbeid uit China en het Verre Oosten, en van goedkope arbeidskrachten uit het Oostblok niet verder kan en mag duren. En toch doen we eraan mee. Tot we een halt worden toegeroepen. Niet door ons geweten, zoals het zou moeten, maar door een virus. De corona. Corona betekent ‘kroon’ of ‘krans’. De mens heeft met zijn arrogante overmoed de top bereikt. De corona is de kroon op het werk van de mens. En hier moet het stoppen.
We moeten allemaal weer terug naar huis. Letterlijk en figuurlijk. Terug van weg geweest. Terug naar binnen. Net als de Verloren Zoon die beseft dat het thuis eigenlijk nog zo slecht niet is. De corona-beweging brengt weer evenwicht daar waar de mens totaal over de schreef is gegaan. Moeders zorgen weer voor hun eigen kinderen (gek hé!). Maar zo is het toch door de natuur bedoeld! Koppels blijven ’s avonds weer thuis bij elkaar en her-ontdekken elkaar, in plaats van zich elke avond te bezuipen met of zonder de buren omdat ze de stress niet meer aankunnen. Zij die er een geheime relatie op nahouden achter de rug van hun partner, kunnen dat ook niet verderzetten wegens de lockdown. Grappig toch?! De corona brengt veel onevenwichtige zaken weer in orde, lijkt me.
Mensen krijgen weer tijd en omdat ze zich niet meer kunnen verliezen in het overdreven consumeren, gaan ze zich misschien eindelijk existentiële vragen beginnen stellen. Vragen als ‘waar gaat mijn volgende vakantie naartoe’ en ‘welk kleedje ga ik aandoen op die fuif’ en ‘wat is de volgende auto die ik ga kopen? maken plaats voor ‘wie ben ik eigenlijk, wat loop ik hier te doen op deze planeet, wat is mijn fundamentele bijdrage aan deze wereld, wat is het ‘spoor’ dat ik hier wil nalaten, hoe kan ik dienstbaar zijn, hoe kan ik helpen, wat kan ik doen opdat een ander zich beter zou voelen?’ Het antwoord op die vraag is: door jouw specifieke talenten aan te bieden aan anderen, aan de wereld.
Mensen gedragen zich als hamsters in een kooi: ze rennen maar door en weten niet eens waar ze naartoe rennen. Ze hebben geen richting, geen doel, maar ze rennen wel hun ziel uit hun lijf. Ze hebben niet eens in de gaten dat ze nergens naartoe rennen en niet vooruit komen in het rad. Het rad van de hamster is nu echter tot stilstand gekomen. De hamster zal eventjes duizelig zijn want hij is gewoon van steeds maar te tollen. Hij zal even zijn kluts kwijt zijn want is uit zijn gewone doen gehaald. Maar dan, als hij stil neerzit in het zaagsel van zijn onproductief rennen onder zijn stilgevallen rad, kan hij zich misschien eens de vraag stellen of hij terug in het rad wil stappen. Misschien heeft hij zijn leven lang al gedroomd van iets anders te doen. Van zijn eigen leven te leven. Meer in overeenstemming met zijn echte innerlijke waarden. Misschien is hij het beu zo te hollen naar een job die hij haat en heeft hij eindelijk de moed om te kiezen voor wat hij echt graag doet. Hij zou er nu voor kunnen kiezen te leven in overeenstemming met zijn echte waarden, en een fundamentele bijdrage te leveren aan de wereld door het aanbieden van zijn echte talenten. In harmonie met zichzelf. In harmonie met de omgeving.
Dit is een kans! Corona is niet alleen een krans maar ook een kans! Grijp die!
Dit is dé kans om terug naar binnen te keren. Terug van weggeweest. Een tijd van in-keer. We zijn net als Icarus te ver gevlogen, te ver afgedwaald van onszelf en de juiste waarden, en nu teruggehaald, met een smak op de grond van de realiteit gegooid en hopelijk worden we door de klap genoeg door elkaar geschud om daarna wakkere bewuste keuzes te maken. Te dicht bij de zee is niet goed, te dicht bij de zon ook niet. Er tussen in. De gulden middenweg.
En voor mensen die houden van reizen: het gaat op elke plek waar je naartoe gaat om het gevoel dat je daar hebt. Het gevoel dat je hebt is overal hetzelfde: dat wauw-gevoel, dat gevoel van ontzag voor de ongelofelijk mooie natuur. Dat gevoel kan je ook in je eigen omgeving hebben, zelfs in je eigen tuin. Geloof je me niet? Kijk naar een kind! Kinderen die het bestaan van vliegtuigen nog niet kennen, hebben voortdurend dit wauw-gevoel omdat ze de hele dag door ontdekkingen doen met hun onbevangen geest. Voor hen is een hemelbeestje op hun eigen vensterbank even boeiend als een miertje op de grond in het verre Bali of een olifant op een dure safari-tocht in Kenya. Zij vragen niet om zo ver weg te zijn. Zij willen dicht zijn bij degene waar ze van houden. Misschien moeten wij dat ook weer doen en is de corona een gigantisch inhaalmaneuver, een mondiale correctie, om ons te leren weer blij en gelukkig te zijn daar waar we zijn: thuis, bij onszelf, onze geliefden. Af en toe op reis gaan is als peper op het eten. Maar de peper moet niet het hoofdingrediënt van de maaltijd worden. Corona zet alles weer in zijn juiste verhoudingen. En zal ons dwingen weer meer lokaal te consumeren. Waarom moet het altijd zo ver zijn en van zover komen? Is het hier niet goed genoeg misschien? We gaan nu aan den lijve ondervinden van wel, en dit is een goede zaak.
Hopelijk moeten er niet teveel slachtoffers vallen voordat de mens leert weer tevreden te zijn met wat hij heeft, voordat de mens weer leert kijken naar wat er is en voordat hij weer terugkeert naar wat er echt toe doet in het leven. En dat is niet hoeveel je hebt en waar je allemaal geweest bent, maar hoeveel zorg je kunt opbrengen voor jezelf en je medemens. In het Hier en Nu blijven en genieten van wat en wie er is. Genezen van de FOMO. Genezen van de vermetele overmoed. Van zodra we dit gaan geleerd hebben en weer terugkeren naar eenvoud, kan de corona weer verdwijnen, als ‘levensles’.
Reacties
Geef je reactie
Laat me weten wat je van dit blogbericht vindt!
Goed verwoord
Kristel Vandenbergh