Duidelijke grenzen stellen aan je kinderen, hoe doe je dat
Grenzen stellen en duidelijkheid zijn broodnodige ingrediënten van elke gezonde opvoeding.
Twee recent meegemaakte situaties. De namen zijn veranderd, de gebeurtenissen authentiek. Lees mee en trek je eigen conclusies over wat goede en nefaste opvoeding is, en waar een klein kind wel en niet mee gebaat is.
Eerste situatie: op vakantie bij een vriendin, ze heeft haar dochter en diens man op bezoek, samen met hun zoontje (haar kleinzoon) van 18 maanden oud. De ouders zijn beide 26. Ik zal dit kind Arthur noemen.
Tweede situatie: ik ben uitgenodigd op een tuinfeest, daar is ook een kennis van mij aanwezig samen met haar dochter en diens man, en hun zoontje (haar kleinzoon dus). Dit kind is net 2 jaar oud, de ouders 28. Ik zal dit kind Remy noemen.
Eerst het verhaal van Arthur. Het kleine ventje kent me aanvankelijk niet, is dus wat argwanend en kijkt eerst de kat uit de boom. De ouders laten dit toe en vragen hem enkel om goedendag te zeggen, zonder te forceren. We gaan aan tafel, het kind zit in een aparte stoel, eet (met wat hulp af en toe) zijn bordje leeg, drinkt helemaal alleen aan een beker en krijgt daarna een puddinkje. We gaan samen wat in het zwembad spartelen, de kleine Arthur met zijn zwembandjes aan is in alles geïnteresseerd, kijkt rond, schatert luidop, verzamelt insektjes en kiezelsteentjes en komt alles vol verwondering tonen. De ouders zijn erbij, knuffelen hem af en toe maar laten hem vooral zelf op ontdekking gaan, terwijl ze nauwgezet toekijken op zijn veiligheid. Als hij dingen probeert waarin hij niet slaagt, zegt de papa “je kunt het wel, probeer nog een keer” en dan zie je de kleine glunderen van genoegdoening als hij geslaagd is in iets wat aanvankelijk niet mogelijk leek, maar na enkele pogingen en wat aanmoediging toch lukt.
Het is bedtijd. De ouders stoppen hem in bad, geven hem een papfles die hij zelf uitdrinkt, lezen een verhaaltje en stoppen hem in bed. Eerst huilt hij even. De ouders gaan terug de kamer in, voor enkele seconden maar, kwestie van het kind gerust te stellen, maar ze blijven niet. Arthur weent nog heel even, en valt dan in een diepe verkwikkende slaap die de hele nacht zal duren. Hij staat monter op en is klaar om een nieuwe dag vol wonderlijke avonturen aan te gaan. Ontbijten en in het zwembad spartelen en even mee naar de winkel, alles verloopt vlekkeloos. Bij de terugkeer wil hij echter onmiddellijk zijn dessertje hebben en zet een pruillip op. Zijn ouders geven niet toe. Arthur probeert het met eerst een zaagachtig geluid, daarna met krijsen en op de grond rollen, wat de ouders helemaal negeren. In plaats van in te gaan op zijn ongewenst gedrag, spreken ze hem toe in duidelijke taal: "eerst eet je je middagmaal op en daarna krijg je een puddinkje". Na nog een lutteloze poging - de ouders reageren er niet op, geven er geen aandacht aan en zeggen hem nog een keer duidelijk dat hij zijn pudding krijgt na zijn eten en niet ervoor - zien we Arthur zonder morren smullen van zijn lekkere middagmaal en krijgt hij als dessert zijn begeerde puddinkje. De grootmoeder (mijn vriendin dus) is er de hele dag bij en deelt af en toe een lekkere knuffel uit aan Arthur, speelt ermee maar komt niet tussen in de opvoeding. Als ze al eens een opmerking durft maken, doet ze dat voorzichtig, maar krijgt meteen lik op stuk van haar dochter die haar duidelijk laat blijken dat het haar kind is en zij het zelf opvoedt. Duidelijkheid troef! Zowel in de opvoeding naar het kind toe, als wat betreft de plaats van iedereen in dit gezin.
En nu het verhaal van Remy. Ik kom toe op het tuinfeest als iedereen al aan tafel zit. Ik zet me op de bank en het valt me meteen op hoe Remy voortdurend rond zijn grootmoeder draait. En zij rond hem. Ze heeft voor niemand anders aandacht dan voor Remy. Het tuinfeest heeft plaats op een berm met op een einde ervan een stenen trap die niet afgesloten is. De kleine Remy loopt voortdurend naar de rand, die voor hem een ware afgrond betekent. Gevaarlijk! De grootmoeder schreeuwt constant “let op, blijf hier!” Ze loopt achter het kind aan, schreeuwt nog luider dan de kleine zelf, terwijl de vader op zijn tablet zit te spelen en de moeder niet ophoudt te schreeuwen tegen de vader dat hij op zijn zoon moet letten, terwijl ze zelf ook op haar stoel geplakt blijft zitten. de meesten mensen aan tafel zijn het tafereel beu en uiteindelijk is iemand zo verstandig om een paar stoelen voor de trap te plaatsen zodat het kind er niet meer af kan vallen. Geen van beide ouders neemt zijn verantwoordelijkheid voor de veiligheid van hun eigen kind. De grootmoeder - Mammy - houdt er zich full time mee bezig. En dat moet iedereen horen!
Etenstijd. Mammy propt Remy vol met chips en aperitiefworstjes, overgoten met limonade, terwijl de ouders lijdzaam toekijken zonder er in tussen te komen. Het enige dat Remy daarvoor hoeft te doen, is een onbestemd geluid produceren dat crescendo gaat van “euh euh euh”, waarbij hij met gestrekte armen aanwijst wat hij wil, tot een oorverdovend sirenegeluid als Mammy niet snel genoeg kan raden wat hij wil. Mammy is constant in de weer om Remy op zijn wenken te bedienen, anders zet hij het op een onverdraaglijk snerpend krijsen, waarbij ik spontaan mijn handen voor mijn oren houd. Mammy’s belangrijkste taak is zo goed mogelijk raden wat Remy wil en hem dit zo snel mogelijk geven, zonder enige zorg om de nutriotionele waarde van wat ze in dit kind zijn mond stopt. De vader zit er nog steeds laconiek bij en slaat de ene pint na de andere achterover. De moeder ergert zich aan het gedrag van haar eigen moeder, de Mammy dus, maar zegt of doet niets. We kunnen haar ongenoegen en frustratie afleiden uit haar verwrongen grimassen en de vele glazen wijn.
Remy kan slechts één enkel woord uit zijn mond krijgen: Mammy Mammy Mammy. Bij zijn eigen moeder wil hij niet op schoot. Bij zijn grootmoeder wel. Want daar krijgt hij alles wat hij wil. Zijn moeder zit er naast en doet af en toe een flauwe poging haar eigen kind op schoot te krijgen, zonder succes want Mammy (haar eigen moeder!) is sneller en de kleine Remy is vernuftig genoeg om te snappen dat hij bij Mammy alles krijgt. Zijn vader zit ondertussen zo verdiept in de spelletjes op zijn tablet dat hij niet ziet wat hier aan de hand is: een totaal dysfunctionerend gezin en een volledig gebrek aan opvoeding. De grootmoeder neemt veel te veel plaats in. Ze neemt alle plaats in. Hoe kan dit? Omdat de plaats vrij is! Noch de vader noch de moeder spelen hun rol van ouders. Uit gemakzucht allicht. De grootmoeder heeft zich het kleinkind eigen gemaakt. Ze heeft haar dochter haar eigen kind afhandig gemaakt. Ze vult er de leegte in haar eigen leven mee op. Ze voelt zich weer nuttig door een moederrol te spelen die haar niet meer toebehoort. Haar tijd is voorbij. En de dochter? Die zit er triestig bij want haar kind wil bij haar niet op schoot en is ondertussen in slaap gevallen tegen de borst van Mammy die zich dat met een glimlach van genoegdoening laat welgevallen.
Wat een ongezonde machtsverhouding is dit! Het kind wordt helemaal niet opgevoed, door niemand. Er zijn drie volwassenen en geen enkel is in staat om zijn rol als opvoeder naar behoren te vervullen. De vader hoort thuis in het register der slappelingen. De moeder in het register der vrouwen die geen nee durven zeggen en over zich heel laten lopen. En de grootmoeder in het register van ‘ik ben beter dan mijn dochter’. En het kind is daar de dupe van, dit heeft nog geen enkele grens geïntegreerd, kent het woord ‘nee’ niet, kan nog niet praten aan 24 maand, hoe zou het, het wordt op zijn wenken bediend door een grootmoeder die raadt wat hij wil van zodra hij een geluid laat horen. Het erge in dit verhaal is dat Remy elke dag, sinds zijn geboorte, de lange werkdagen van zijn ouders doorbrengt bij de grootmoeder. Dit ziet er niet goed uit voor de toekomst. Een rot verwend kind dat onhandelbaar is en storend gedrag vertoont.
Is dit de fout van het kind? Helemaal niet! Hij gedraagt zich op die manier door een totaal gebrek aan opvoeding = grenzen stellen. Elke persoon in dit verhaal zou zijn eigen plaats moeten innemen. De vader en moeder moeten hun verantwoordelijkheid opnemen en de grootmoeder moet een stap opzij zetten. Zij moet de opvoeding van dit jongetje aan de ouders overlaten. Enkel de moeder zal dit kunnen bewerkstelligen. De vader is hier te slap voor. En te egoïstisch. Hij wil duidelijk niet meedoen aan de opvoeding van zijn eigen kind. De moeder durft haar plaats niet innemen, maar als ze gefrustreerd genoeg zal zijn door de situatie, is er kans, mits professionele hulp, dat ze de boel kan rechttrekken. Maar er is haast bij!
Arthur wordt opgevoed. Hij krijgt een kader. Er worden grenzen gesteld. Zijn grillige wensen worden niet ingewilligd. Hij weet waar hij aan toe is. Hij krijgt duidelijkheid en de juiste vorm van aandacht.
Remy wordt niet opgevoed. Hij krijgt geen kader. Hij krijgt geen grenzen. Er is een groot gebrek aan duidelijkheid. Hij heeft geen echte ouders, enkel twee slappe mensen die hier moeten voor doorgaan en een grootmoeder die hem gebruikt om de leegte in haar leven op te vullen en daardoor een heel ongezonde plaats inneemt in dit scenario.
Arthur zal goed opgroeien met liefhebbende ouders die hem omkaderen met duidelijke grenzen en positieve aandacht.
Remy zal, als dit niet wordt recht getrokken, op zoek gaan naar de zo broodnodige grenzen die hij thuis niet krijgt. Hij zal die opzoeken in de buitenwereld. Eerst op school, door tegen de grenzen te schoppen en via lastig gedrag te smeken om een degelijke opvoeding. Wordt zijn gedrag niet op de juiste manier gedecodeerd en krijgt hij nog niet de zo noodzakelijke grenzen duidelijk gesteld, dan zal hij die opzoeken op straat, en in contact komen met de politie, die als taak heeft regels en overeenkomsten te laten respecteren. Lukt dat nog niet, dan wordt de gevangenis de ultieme plek waar iemand leert hoe het hoort en tot waar men kan gaan. Daar zijn de grenzen visueel zichtbaar in de vorm van tralies.
Ouders, neem uw verantwoordelijkheid!
Wil je een compleet boek lezen over opvoeden en grenzen stellen? In het boek CHOCO EN MAYONAISE staat haarfijn uitgelegd waarom het zo belangrijk is grenzen te stellen aan kinderen, en vooral HOE je dit doet in alledaagse situaties. Het boek is doorspekt met authentieke voorbeelden en anekdotes waarin je je helemaal zult herkennen! Veel leesgenot!
Dit is een boek dat ouders standaard zouden moeten meekrijgen op het moment ze de kraamkliniek verlaten, en dat meen ik! We zijn echt een stuk wijzer geworden en er gaat een hele nieuwe wereld voor ons open. Nogmaals, dit boek is een echte Must read! - Michiel Moors
Je boek " choco en mayonaise" vind ik supergeweldig ! Ongelooflijk hoeveel ik herkende uit de situaties en wat ik eruit geleerd heb, ik heb een andere kijk gekregen en nieuwe moed om het aan te pakken ! Duizendmaal dank om uw ideeën op papier te zetten en te delen ! - Ann
PERSOONLIJK ADVIES
Wil je graag een persoonlijke begeleiding om opnieuw harmonie te creëren bij jou thuis? Ik stel jou twee trajecten voor waaruit je kunt kiezen.Tijdens dit traject gaan we samen jouw specifieke situatie bekijken, en zal ik jou een op maat gemaakte oplossing voorstellen om meteen uit je impasse te geraken en ervoor te zorgen dat je kinderen naar je luisteren en je respecteren, eindelijk! Je zult weer snel meester worden van de situatie en wanhoop zal plaats maken voor plezier en genieten met je kinderen. Meer info? Klik op onderstaande knop:
