Zelfafwijzing loslaten en vervangen door zelfliefde
ZELFAFWIJZING LOSLATEN EN VERVANGEN DOOR ZELFLIEFDE
De allergrootste struikelblok voor een vreugdevol leven en harmonieuze relaties, is onze eigen zelfafwijzing. We zijn ons er niet echt van bewust, omdat we er zo mee vergroeid zijn. Ons zelfbeeld is van kleinsaf zo negatief, dat we het niet eens zelf beseffen. Nochtans is een klein kind, voor het is opgevoed, heel tevreden met zichzelf. Het bewondert zijn eigen lichaam en het komt in zijn hoofd niet eens op om zichzelf te dik of te klein te vinden. Al die zelfoordelen steken later de kop op, als we de taal ontwikkelen en begrijpen wat anderen willen zeggen. We beginnen ons te vergelijken met anderen en hebben constant het gevoel niet goed genoeg te zijn. Onze ouders zijn vaak ontevreden, kwaad, kregelig, overwerkt, oververmoeid, geïrriteerd, nerveus, en als kind denken we natuurlijk dat dit komt omdat wij niet braaf, niet stil, niet gehoorzaam en niet slim genoeg zijn. We doen zo verschrikkelijk ons best en het is nooit genoeg, want zij zijn nooit tevreden of toch niet voor lang.
Weten wij veel, op die leeftijd, dat onze ouders ontevreden zijn omdat ze zelf behept zijn met een negatief zelfbeeld en wij daar absoluut niets aan kunnen doen. Maar als we klein zijn denken we dat alles om ons draait en wij zowel de oorzaak zijn van de blijheid als van de ontevredenheid van onze ouders. Sommige ouders zeggen het ook rechtstreeks aan hun kinderen: “jij maakt mij kwaad, jij maakt mij zenuwachtig, jij haalt het bloed vanonder mijn nagels, jij bezorgt mij hoofdpijn…” En we doen nog meer ons best om hen tevreden te stellen, want onze overleving hangt er van af. Als moeder en vader niet meer tevreden zijn met mij, gooien ze mij misschien buiten en wie zal er dan voor mij zorgen ? Ik heb er baat bij mij te plooien naar wat ik dénk dat zij van mij verlangen, ook al is dat niet heel duidelijk, maar ik probeer toch maar te raden, want zonder hen ga ik dood, zonder hun aandacht sterf ik omdat ik, als zij niet meer naar mij omkijken, nog niet voor mijzelf kan zorgen. Ik moet hen dus ten koste van alles tevreden stellen. Maar het lukt niet goed. Het lijkt of ze nooit tevreden zijn, of toch niet langdurig. Op school moet ik de leraren tevreden stellen of er hangt straf boven mijn hoofd en dan zijn mijn ouders ook kwaad en zit ik weer in de problemen. Ach ik doe zo mijn best maar het is nooit goed genoeg. Het zal wel aan mij liggen : ik ben niet goed genoeg. Want anders zouden ze wel altijd blij zijn. Wat is er toch mis met mij?!
En zo ontstaat dat diepe gevoel van zelfafwijzing. We wijzen onszelf af omdat we onze zorgverstrekkers, waarvan we afhankelijk zijn voor onze overleving, nooit tevreden kunnen stellen. Het is een straatje zonder einde, een vicieuze cirkel. Maar het bepaalt wel het basisscenario van ons leven ! Ons hele leven lang lopen we er mee rond, met dat gevoel niet goed genoeg te zijn. Hetzelfde liedje herhaalt zich in al onze relaties. Ah heerlijk, hij is verliefd op mij, ik zal dan toch wél goed genoeg zijn. Oh nee, hij is niet meer verliefd op mij, zie je wel dat ik niet goed genoeg ben ! En hup, daar gaat de bal van de zelfafwijzing weer aan het rollen. En we geraken weer bedolven onder een lawine van zelfhaat, voortgestuwd door die kwellende vraag : ‘wat scheelt er toch aan mij ?’
Het is een van de meest fundamentele problemen en schrijnende scenario’s van de mens: hij is er diep van overtuigd dat hij niet goed genoeg is en gaat dan - onbewust - zo hard zijn best doen om te ‘bewijzen’ dat hij wél goed genoeg is. Hij slooft zich uit, werkt zich uit de naad, zwoegt zich te pletter - op het werk en in zijn gezin - om te tonen hoe goed hij wel is en wat hij allemaal wel kan. Hij kijkt voortdurend uit naar tekenen van bevestiging uit de buitenwereld, naar bemoediging en schouderklopjes, om dat pijnlijke gevoel van niet goed genoeg te zijn te kunnen wegmoffelen. Daar zijn uiteindelijk alle verslavingen op gebaseerd: halfslachtige en inefficiënte pogingen om dat diepe gevoel van zelfhaat te verdoezelen. Het werkt niet. Je kunt noch uit je fles alcohol, noch uit je sigaret, noch uit je game- of werk- of seksverslaving, enig soelaas vinden voor die diepgewortelde zelfafwijzing. Niets en niemand in de buitenwereld kan jou hier vanaf helpen. Maar als je gelooft van wel, dan word je afhankelijk van die persoon of dat product. Hallo verslaving!
Zij die het lang volhouden, die de onmogelijk te winnen strijd om te bewijzen dat ze wél goed genoeg zijn blijven verder zetten, komen in een burn-out terecht: ze hebben zichzelf opgebrand.
We kunnen niet meer. We gaan voortdurend over onze grens. Om het anderen naar de zin te maken. Om hen te pleasen. Om het hen gemakkelijk te maken. Om hun goedkeuring te krijgen (hopen we onbewust). En daar gaan we heel ver in. Heel ver weg van onszelf. Heel ver weg van ons eigen Innerlijke Kind dat al zo lang huilt en smeekt om ook wat tijd aan haar/hem te besteden. Maar nee hoor. Geen tijd voor onszelf. Al die anderen wachten nog op ons. Iedereen wil iets van ons. Dat denken we toch. En we plooien ons in vier en proberen als een marionet aan al die vermeende verwachtingen te voldoen. Omdat we onbewust denken en hopen dat we daarmee eindelijk de aflossing van onze zelfhaat kunnen kopen.
Tot we uitgeput neerstorten. Of instorten. Of ontploffen. De slecht gekanaliseerde energie zoekt zijn uitweg. Ofwel schiet die naar buiten toe in de vorm van een agressieve woedeaanval. Ofwel naar binnen toe in de vorm van een auto-immunitaire ziekte. Wat hetzelfde is als tegen zichzelf gekeerde agressie.
Dit eeuwenoude patroon van zelfafwijzing zit er zo diep ingesleten, dat we moeite hebben er van los te komen. Bij elke ontploffing, naar buiten of naar binnen toe, krijgen we een gelegenheid naar dit patroon te kijken en er weer een laag van op te kuisen. Door er bewust van te worden. Door niet de omstandigheden of de anderen te beschuldigen, maar door te kijken naar hoe wij ons zelf in die positie brengen en zelf zover over onze eigen grenzen (laten) gaan om toch een grammetje aandacht en goedkeuring op te vangen. Door in te zien hoe wij onszelf uitsloven om (zelf)afwijzing te voorkomen. Maar die zelfafwijzing hoeft er helemaal niet te zijn! Die is gebaseerd op de foute aanname dat we niet goed genoeg zouden zijn. En daar moeten we vanaf geraken!
En dan kunnen we eindelijk zeggen: “ik hoef dat patroon niet meer. Ik heb mijn vader en mijn moeder en mijn leraars en weet ik wie misschien niet kunnen blij maken, maar nu mag ik daar mee stoppen. Nu hoef ik alleen nog mijzelf blij te maken. En die blijheid dan uit te stralen, vanzelf. Nu besef ik dat ik vastgeklonken zat in een oud patroon dat als een constant aanhoudende achtergrondmuziek mijn leven bepaalde. Maar nu heb ik dat storende achtergrondgeruis eindelijk kunnen identificeren. Ik kan nu die stoorzender uitzetten. En luisteren naar een andere zender, die boodschappen van liefde en onschuld uitzendt. Ik besef nu dat ik al altijd onschuldig was en in feite nooit iets hoefde te doen om te ‘bewijzen’ dat ik goed genoeg was. Die tijden zijn nu voorbij. Ik ben geen klein kind meer dat de goedkeuring van mama en papa (of plaatsvervangende ouders) nodig heeft om te overleven. Ik ben nu volwassen en begrijp dat ik voor mijzelf kan zorgen en kan overleven zonder de goedkeuring van anderen. Als ik hou van mijzelf komt alles goed.”
Alle problemen die mensen hebben komen hier op neer: ze houden niet van zichzelf en ze onderhouden heel negatieve beelden en overtuigingen over zichzelf. Hun diepe zelfafwijzing zien ze dan geprojecteerd in de afwijzing van anderen. Om die te voorkomen gaan ze dan zichzelf enorm onder druk zetten om te tonen hoe goed ze in feite wel zijn, maar het is een echte Tantaluskwelling. Kuis die overtuigingen op en besef de Waarheid over jezelf: je bent een Prachtig (Goddelijk) Onschuldig Fantastisch Wezen en je hoeft niets te doen om dat te bewijzen! Het enige dat je hoeft te doen is je foute overtuiging dat er iets mis met je is, loslaten. Je bent helemaal goed, precies zoals je bent! En nogmaals: je hoeft niets te doen om dat te bewijzen! Als dat geen goed nieuws is?!
Deze tekst is een uittreksel uit mijn boek over LOSLATEN, binnenkort te verkrijgen. Het is nog niet helemaal af, maar wel bijna ;-) Als het zover is, krijg je een mailtje met het goede nieuws!
