Waarom kinderen tegen onze grenzen schoppen
Ouders moeten als pilaren zijn. Dat is hun rol.
Kinderen moeten er tegen schoppen. Dat is hun rol.
Een kind heeft grenzen nodig. Waarom? Om zich vanbinnen veilig te kunnen voelen.
Beeld je eens even dit scenario in: je hebt een kind van ongeveer 3 jaar oud en het wil buiten spelen in de tuin, maar je bent nog maar pas verhuisd en je hebt nog geen afsluiting aan de tuin. Als je je kind toch laat buitenspelen, denk je dan dat het echt zal spelen? Zolang er geen afsluiting is, zal het niet spelen. Afhankelijk van zijn natuur, zal het ofwel zich angstig terugtrekken, bang dat een boze vreemde in de tuin zal komen en hem iets ergs zal aandoen (de tuin is immers niet afgesloten), ofwel zal het op avontuur trekken, eens gaan kijken wat er buiten de tuin te beleven valt en op stap gaan.
In beide gevallen is het kind in gevaar. In het eerste geval omdat gelijk wie hem kan komen weghalen en ontvoeren en pijn doen. In het tweede geval omdat het kind te klein is om alleen op stap te gaan en geen besef heeft van gevaar. Waar denk je dat het kind naar op zoek gaat in de buitenwereld? Inderdaad, naar grenzen.
Dus, als zijn ouders geen grenzen stellen (de tuinafsluiting), zal het zelf op zoek gaan naar grenzen die verder weg liggen.
In het leven komt dat overeen met dit: als je als ouders geen duidelijke grenzen aangeeft, zal je kind er naar zoeken in de buitenwereld, en dat heet dan ‘de politie’. Als het dan nog de grenzen niet integreert, dan komt het uiteindelijk in de gevangenis terecht, waar de grenzen zichtbaar en voelbaar zijn in de vorm van muren en tralies.
Het is van cruciaal belang je kinderen duidelijke grenzen aan te geven. Dat is je rol als opvoeder. Waarom schopt een kind er dan voortdurend tegen? Waarom aanvaarden ze die grenzen niet klakkeloos? Is dat omdat je toevallig een lastig kind hebt? Is dat omdat je kinderen besloten hebben jou het leven zuur te maken? Neen. Ze doen dat omdat ze willen testen of jij, als ouder, wel degelijk in staat bent de grenzen te bewaken, of je in staat bent voet bij stuk te houden, of je in staat bent je mannetje te staan.
Waarom wil een kind dat weten? Waarom stelt het zich niet tevreden met de grenzen die je hem oplegt? Waarom wil het er steeds maar weer aan morren?
Omdat het wil zeker zijn dat de grens echt daar ligt waar jij gezegd hebt dat hij ligt.
Als jij, als ouder, je door je eigen kind laat manipuleren (als jouw ‘neen’ een ‘misschien’ wordt en daarna, als het kind genoeg aandringt, een ‘ja’), dan heeft jouw kind geen vertrouwen in jouw bekwaamheid je grenzen te verdedigen. Dus heeft het geen vertrouwen in jouw bekwaamheid hem, het kind, te beschermen.
Leer in deze VIDEOREEKS OVER OPVOEDEN hoe je elke situatie concreet en kordaat kunt aanpakken.
Als je je al laat doen door een uk van 4 of 5 jaar, wie zal dan voor dit kind zorgen als er een “boze meneer” aankomt die het kind kwaad wil doen? In de fantasie van het kind is dit wel wat er gebeurt: “als mama en papa zich al door mij laten doen, een klein kind, dan zullen ze wel niet in staat zijn mij te beschermen als er een echt monster komt. Wie zal mij dan beschermen? Waar kan ik mij veilig voelen? Ik moet zelf die grenzen vinden. Ze liggen niet bij mama en papa, want die laten zich doen. Maar waar liggen ze dan? Ik moet op zoek gaan. Tot ik grenzen vind die degelijk zijn, die stand houden, ondanks mijn pogingen ze te doen wankelen.”
Natuurlijk praat een kind niet zo expliciet in zijn hoofd met zichzelf, maar het is wel wat er onbewust gebeurt. Als zijn eigen ouders zich door een klein ukje laten doen, beseft het dat hij niet bij hen terecht zal kunnen als hij op een dag echt bescherming nodig heeft. Nu moet het zelf op zoek naar grenzen. Als die niet thuis liggen, dan liggen ze in de buitenwereld. Nu moet het kind daar een beetje amok maken, in de grenzen gaan sjotten, om te ontdekken of er daar misschien iemand is die grenzen kan stellen. Meestal gebeurt dat op school, waar kinderen de leraars en de leeftijdsgenootjes testen en pesten. Tot iemand hen halt toeroept. Soms, als ze al groter zijn, is het de politie die deze rol moet spelen.
Een kind dat geen duidelijke grenzen krijgt aangereikt, voelt zich niet veilig. Het kan zich niet concentreren op zijn speelgoed of op zijn huiswerk. Het ligt ’s nachts te woelen, in de angst dat er een monster of boze meneer het huis zal binnensluipen, zijn ouders zal manipuleren (wat niet moeilijk zal zijn , want ze laten zich al manipuleren door een klein kind) en iedereen pijn zal doen. “Ik moet wakker blijven, om er klaar voor te zijn als het monster toeslaat. Op school kan ik mij niet concentreren want ik ben meer bezig met die grenzen dan met mijn leerstof. Ik voel me niet veilig. Wie zal voor mij zorgen als het echt nodig is? Zeker niet mijn ouders, die laten zich zo gemakkelijk door mij doen!”
Begrijp je nu dat het van wezenlijk belang is om duidelijk grenzen aan te geven aan je kind? Het is jouw rol als ouder dat te doen. Het is de rol van het kind er tegen te sjotten. Gewoon om te testen of jouw grenzen wel echte grenzen zijn. Gewoon om te zien of jullie wel echt te vertrouwen zijn. Gewoon om te weten of het zich veilig kan voelen bij jullie, zijn ouders.
Daarom, beste ouders, stel duidelijke grenzen. Het is van existentieel belang voor het innerlijk gevoel van veiligheid van je kind. En begrijp alsjeblief dat jouw kind geen “lastig pestkopje of een kleine feeks is”, omdat het altijd tegen je grenzen schopt, maar dat het kind dit doet om er zeker van te zijn dat wat je zegt ook echt waar is. Je moet er voor zorgen dat je daden overeen stemmen met je woorden. Als je zegt dat je kind om acht uur in bed moet zijn, moet je daar ook naar handelen. Als je zegt dat ze stil moeten zitten aan tafel, voer dat dan ook uit. Wees consequent met jezelf. Als je kind niet stil zit, haal het dan van tafel, zonder al te veel uitleg. Als je al twee keren dezelfde opmerking hebt gemaakt, moet je nu overgaan tot handelen.
Steeds weer hetzelfde herhalen is je eigen autoriteit ondermijnen.
In plaats van twintig keren hetzelfde het herhalen, moet je, na de tweede verwittiging, overgaan tot handelen. Dat wil niet zeggen dat je je kind moet slaan (dat is nooit of nooit een optie!) maar dat je moet uitvoeren wat je hebt gezegd. Als je kind van de televisie weg moet omdat het etenstijd is, dan moet je, na twee oproepen, de televisie zelf gaan uitdoen. Als je kind zich moet wassen voor het naar de televisie mag kijken, dan moet je er ook op toezien dat het gebeurt, zonder je moe te maken.
Leer in deze VIDEOREEKS OVER OPVOEDEN hoe je elke situatie waar je tegenaan loopt concreet en kordaat kunt aanpakken.
Ga over tot daden. Doe iets. Voer jouw verwittiging uit. Zonder woorden. Je verzwakt jezelf enorm door steeds weer hetzelfde te herhalen. Wie luistert er nog als je zo vaak hetzelfde zegt? Wie luistert er nog als je toch niet uitvoert wat je zegt?
Als je zegt dat je alle speelgoed dat na acht uur ’s avonds nog rondslingert in de living, in een grote zak zal steken en die op zolder zal zetten of aan de arme kinderen zal geven, DOE DAT DAN!
Doe wat je zegt. In het Engels drukt men dit mooi uit: Walk Your Talk.
Wees consequent. Zorg ervoor dat je daden overeenstemmen met je woorden. Je zal een veel hogere dunk hebben van jezelf, veel meer energie overhouden, veel meer respect van je omgeving ontvangen, en je kinderen zullen eindelijk rustig kunnen slapen en werken op school, want nu ze weten en zien dat je ook doet wat je zegt, hebben ze vertrouwen in jou, en voelen ze zich eindelijk veilig van binnen. Ze kunnen zich nu met iets anders bezighouden dan met het opzoeken van grenzen. De grenzen zijn nu duidelijk, het kind is op zijn gemak, en kan nu veilig spelen of zijn huiswerk maken. Oef! Alles is in orde. Gedaan met zagen, schreeuwen en klaagzangen afsteken over kinderen die niet luisteren. Nu heb jij, als ouder, veel meer energie en tijd over om je ook met andere dingen bezig te houden dan met het eindeloos herhalen van dezelfde litanie. Nu heeft je kind eindelijk tijd en energie om te spelen en te leren, wat het voorheen niet kon want het was op zoek naar grenzen waarbinnen het zich veilig kon voelen.
Net zoals je de tuin afsluit om zelf, als moeder of vader, met een gerust hart je kind buiten te kunnen laten spelen, kan je nu, met een gerust hart, je kind zich laten ontplooien. Het kind weet dat het op jou kan vertrouwen, want je doet wat je zegt. Het zal af en toe nog eens tegen je grenzen schoppen, maar minder en minder, want hoe duidelijker de grenzen zijn, hoe gemakkelijker voor het kind die te integreren.
De afsluiting van de tuin is belangrijk voor jou, als ouder, om je kind te laten spelen, en het is evenzeer belangrijk voor het kind om zich veilig te kunnen voelen in de tuin. Zonder die afsluiting zullen zowel jij als je kind bezig zijn met iets anders, namelijk: tot hoe ver gaat het hier? Wat gaat er gebeuren? Het gevoel van on-veiligheid neemt de bovenhand. Zowel jij als je kind voelen zich niet veilig. Je moet eerst een duidelijke afsluiting plaatsen, opdat jullie allen je veilig kunnen voelen en met iets anders bezig kunnen zijn dan met de grenzen.
Het is hetzelfde met innerlijke grenzen. Je moet die eerst duidelijk plaatsen, zodat jij en je kind met iets anders kunnen bezig zijn dan met die grenzen. Als jullie voortdurend overhoop liggen met grenzen en limieten, vraag je dan eens af of je al het nodige werk gedaan hebt om die grenzen duidelijk te stellen.
Als jouw kinderen jou het bloed vanonder je nagels halen, vraag je dan eens het volgende af:
- Ben ik wel duidelijk ten aanzien van mijn kind?
- Geef ik duidelijke grenzen aan of laat ik me telkens weer overhalen?
- Als een grens niet gerespecteerd wordt, geef ik daar dan een gevolg aan of laat ik het maar zo?
- Laat ik mij door mijn kinderen manipuleren, overtuigen, onder voet lopen?
- Verander ik van mening als mijn kinderen druk op mij uitoefenen?
- Verandert mijn ‘neen’ dikwijls in een ‘ja’, als mijn kind maar genoeg aandringt?
- Laat ik mij gemakkelijk doen?
- Ben ik bang de liefde van mijn kind te verliezen als ik de gevolgen van het niet respecteren van een regel, ook uitvoer?
- Doe ik wat ik zeg dat ik ga doen?
- Komen mijn daden overeen met mijn woorden? Of roep ik maar wat in de wind, zonder dat er een gevolg op komt?
- Herhaal ik tientallen keren hetzelfde, zonder dat ik tot actie over ga?
Duidelijke grenzen stellen is van cruciaal belang. Je zegt duidelijk aan je kind wat je van hem verlangt. Je geeft ook duidelijk de gevolgen aan van het niet respecteren van de grens: wat gebeurt er als je over de grens gaat? En voer dat dan uit.
Geef nooit lijfstraffen. Maar zorg voor een natuurlijk gevolg, zoals: eerst was je je en dan kan je naar je programma op televisie kijken. Dit betekent dat, zolang het kind niet gewassen is, het niet naar televisie kan kijken. Wees duidelijk en consequent. We hebben het hier niet over straffen, maar over gevolgen, over keuzes. Zolang het kind zich niet wast, kiest het ervoor om niet naar televisie te kijken. Zich eerst wassen is de voorwaarde om naar de televisie te kunnen kijken.
Het is als een locomotief en een wagon. De locomotief, dat is de voorwaarde die JIJ stelt (je wassen, je huiswerk maken, je kamer opruimen, de afwas doen). De wagon, dat is wat het kind wil (televisie kijken, buiten spelen, op de computer spelen, bij een vriendje gaan). De locomotief trekt de wagon voort. Als de locomotief er niet is (er is niet voldaan aan de door jou gestelde voorwaarde), dan kan die ook de wagon niet voorttrekken (en kan het kind dus zijn programma niet bekijken op televisie of niet gaan spelen…).
Dus eerst de locomotief, dan de wagon. Ander voorbeeld: je kind wenst elke avond een verhaaltje. Jij wenst dat het om acht uur slaapt. De locomotief is hier: je bent in pyjama en je tanden zijn gepoetst. De wagon is: je leest een verhaaltje voor. Je spreekt af dat je om kwart voor acht het verhaaltje begint te lezen. Je kind wéét dat het in pyjama moet zijn en zijn tanden moet gepoetst hebben. Jij begint gewoon het verhaaltje te lezen om kwart voor acht, of je kind in de kamer is of niet. De voorwaarde is duidelijk, het gevolg ook. Je kind zal een deel van het verhaaltje missen als het om kwart voor acht nog moet beginnen zijn pyjama aan te doen en zijn tanden te poetsen. Maar dat is duidelijk de keuze van je kind. Wees consequent. Als je kind gehecht is aan een verhaaltje voor het slapen gaan, zal het de volgende dag er wel voor zorgen om op tijd in pyjama te zijn met gepoetste tandjes!
De wagon moet iets aantrekkelijks zijn voor het kind. Iets dat het echt wil. Een televisieprogramma waar het aan gehecht is, buiten ravotten, met de computer spelen, naar een vriendje gaan… En jij hangt daar een locomotief voor, iets dat JIJ wil en dat vaak problemen geeft en aanleiding tot ellenlange discussies over het waarom het belangrijk is je huiswerk te maken of je tanden te poetsen of op tijd in bed te zijn. Maak je niet meer moe. Pas deze techniek toe en je zal zien hoe gemakkelijk het wordt je kinderen op te voeden.
Hoe duidelijker je bent, hoe gemakkelijker opvoeden is. Voor iedereen. Voor je kind, en vooral voor jezelf. Je zal merken dat je zeeën van tijd creëert (als je niet meer alles honderden keren hoeft te herhalen, dan heb je veel meer tijd ter beschikking). Je zal merken dat je pakken meer energie hebt (alles waar je je vroeger moe in maakte is nu van de baan). Je zal merken dat je kinderen jou veel meer respecteren (omdat je nu jezelf respecteert door te handelen naar hetgeen je zegt). Je zal merken dat je kinderen het veel beter doen op school en veel rustiger slapen (ze hoeven zich nu immers niet meer zelf met hun grenzen bezig te houden, jij doet het en je bent er zo duidelijk in dat het kind nu met een gerust hart kan spelen en leren.)
Samengevat: het is jouw rol om zo duidelijk en sterk te zijn als een pilaar, het is de rol van het kind er tegen te sjotten. Niet om jou te doen wankelen, maar om te testen of je echt standhoudt onder druk, zodat het kind zich veilig kan voelen, nu het weet dat je je niet laat doen door een (klein) kind en het er dus kan op vertrouwen dat je in staat bent het te beschermen.
Hoe duidelijker de grenzen en hoe duidelijker de gevolgen, hoe veiliger het kind zich voelt, hoe rustiger het zich kan ontplooien en hoe vrolijker het kan opgroeien.
Je kan hier meer over lezen in het boek 'Choco en Mayonaise', dat alle onderwerpen van opvoeding behandelt (niet kunnen slapen, zakgeld, huiswerk, ruzies, aandacht trekken, opvoeden zonder je moe te maken, grenzen stellen, enz.)
Wil je graag een persoonlijke begeleiding om opnieuw harmonie te creëren bij jou thuis? Ik stel jou twee trajecten voor waaruit je kunt kiezen.Tijdens dit traject gaan we samen jouw specifieke situatie bekijken, en zal ik jou een op maat gemaakte oplossing voorstellen om meteen uit je impasse te geraken en ervoor te zorgen dat je kinderen naar je luisteren en je respecteren, eindelijk! Je zult weer snel meester worden van de situatie en wanhoop zal plaats maken voor plezier en genieten met je kinderen. Meer info? Klik op onderstaande knop:
